شهر یزد مرکز استان یزد و یکی از زیباترین شهرهای ایران است که هر سال گردشگران ایرانی و خارجی زیادی به آن سفر می‌کنند. این شهر بخاطر معماری خاص، بافت شهری و بادگیرهایش در جهان معروف است. در سفر به هر شهری، خوردن غذاهای سنتی آن شهر و آشنایی با فرهنگ مردم به اندازه بازدید از آثار تاریخی لذت‌بخش و با ارزش است. غذاهای سنتی یزد هم آنقدر متنوع و خوشمزه هستند که در سفر به این شهر نمی‌توان به سادگی از کنار آن‌ها عبور کرد. در این مقاله ده تا از غذاهای محلی یزد و سه غذای محلی شهر اردکان را که با ارده محلی اردکان درست می‌شوند معرفی کرده‌ایم. حتماً تا پایان این مقاله دوردور مگ همراه ما باشید و اگر به این شهر زیبا سفر کردید خوردن این غذاها را هم از دست ندهید.
غذاهای سنتی یزد
– آش شولی
یکی از معروف‌ترین غذاهای سنتی شهر یزد «آش شولی» است. در این آش از چغندر و سبزی (شامل اسفناج، شوید، تره، جعفری و شنبلیله) استفاده شده است.
برای پخت این آش چغندر نیم‌پز، عدس و سبزی خرد شده را می‌پزند. سپس پیاز داغ را که به همراه زردچوبه و نعنا تفت داده شده است به آن اضافه می‌کنند.
کمی آرد را هم با آب مخلوط می‌کنند و به همراه آب جوش به آش اضافه می‌کنند و صبر می‌کنند تا خوب جا بیفتد. در انتها نمک و فلفل را به آش اضافه می‌کنند. چاشنی این آش رب انار یا سرکه است و با نعنا داغ و پیاز داغ آن را تزئین می‌کنند.
– قیمه نخود
قیمه غذایی است که پای ثابت سفره ایرانیان است. قیمه نخود هم یک نوع خورشت قیمه است که یزدی‌ها می‌پزند و جزو خوشمزه‌ترین غذاهای محلی یزدی‌ها به شمار می‌آید.
تنها تفاوت قیمه نخود یزدی با قیمه معمولی این است که به جای لپه از نخود در طبخ این خورشت استفاده شده است. نخود، گوشت، پیاز، لیموعمانی، رب گوجه فرنگی و ادویه مواد تشکیل‌دهنده این غذا هستند. گاهی برای خوش‌طعم‌تر شدن این خورشت به آن پودر هل، چوب دارچین و زنجبیل اضافه می‌کنند.
قیمه نخود یزدی
– تاس کباب یزدی
تاس کباب هم جزو غذاهایی است که همگی اسم آن را شنیده‌ایم و حداقل یک بار خورده‌ایم. معمولاً تاس کباب را با گوشت گوسفندی، هویج، سیب‌زمینی و رب گوجه می‌پزند. همه مواد را لایه لایه در قابلمه چیده و با آب می‌پزند.
اما یزدی‌ها تاس کباب را به گونه‌ای متفاوت می‌پزند. برای پخت تاس کباب یزدی پیاز را سرخ می‌کنند، سپس گوشت چرخ کرده (یا گوشت قیمه‌ای) را به همراه ادویه و رب گوجه تفت می‌دهند. سپس با آب می‌پزند تا جا بیفتد.
– نان سوروک
یزدی‌ها در پختن نان هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. نان روغنی یا نان سوروک یزدی یکی دیگر از غذاهای خوشمزه یزدی‌هاست.
مواد تشکیل‌دهنده این نان سنتی آرد سنگک، آب، نمک، شکر، گل‌رنگ، تخم گشنیز، خمیر مایه و روغن کنجد است. نکته جالب این است که این نان را در تابه و با روغن کنجد سرخ و با پودر شکر تزئین می‌کنند.
یزدی‌ها این نان را در وعده صبحانه، میان‌وعده و سفره افطار سرو می‌کنند.
– مشتوک
بعد از نان سوروک، مشتوک یکی از مقوی‌ترین و خوشمزه‌ترین غذاهای سنتی یزد است که به عنوان میان‌وعده یا در وعده صبحانه سرو می‌شود.
یزدی‌ها برای درست کردن این میان‌وعده مقوی از گردو، سبزی (تره و پیازچه)، نان خشک یزدی و پنیر استفاده می‌کنند. همه این مواد را با هم میکس کرده و زیره یا پودر تخم گشنیز هم اضافه می‌کنند. سپس مواد میکس شده را به صورت توپ‌های کوچک با دست فرم داده و سرو می‌کنند.
مشتک یزدی
– کشک و خیار یزدی
شکل و شمایل این غذای محلی یزد در نگاه اول ما را یاد آب دوغ خیار خودمان می‌اندازد. اما در این غذا از دوغ خبری نیست و طعم کشک است که بعد از خوردن این غذا زیر زبان می‌ماند.
یزدی‌ها برای تهیه این غذای خنک تابستانی گردوی بلغور شده، کشک ساییده، خیار رنده شده یا خرد شده، نعنا خشک (یا هر سبزی خشک معطر دیگر)، پیاز رنده شده، سیر رنده شده و کشمش پلویی را با هم مخلوط می‌کنند. این غذا باید در یخچال بماند تا خنک شود یا می‌توان به آن یخ اضافه کرد.
کشک و خیار یزدی را با نان خشک خرد شده و سبزی خوردن سرو می‌کنند.
– قلیه کدو یزدی
استعداد یزدی‌ها در چیدن مواد غذایی و طعم‌های مختلف در کنار هم و پختن غذاهای خلاقانه فوق‌العاده است. قلیه کدو حلوایی هم یکی از همان غذاهای سنتی یزد است که با ترکیبی از لوبیا قرمز، ماش، کدو حلوایی، گردو، شکر، پودر نارگیل و دارچین پخته می‌شود.
یزدی‌ها برای پخت این غذای محلی حبوبات را خیس کرده و می‌پزند. کدو حلوایی را هم پوست کنده و سرخ می‌کنند. سپس همه مواد را به همراه ادویه و کمی آب می‌پزند. قلیه کدو یزدی را با دارچین، شکر، گردو و پودر نارگیل تزئین کرده و به همراه نان سرو می‌کنند.
– کوفته لپه یزدی
کوفته یکی از غذاهای ایرانی است که اغلب نوع تبریزی آن را می‌شناسیم. اما کوفته لپه یزد هم از نظر طعم دست کمی از کوفته تبریزی ندارد. پس اگر به یزد رفتید حتماً این غذای محلی یزدی را امتحان کنید.
برای پختن کوفته لپه یزدی، لپه پخته شده، سیب زمینی پخته رنده شده، گوشت چرخ کرده، ادویه، پیاز داغ، تخم مرغ و زرشک را با هم مخلوط می‌کنند. میان کوفته را تخم مرغ پخته قرار می‌دهند و سپس آن را به شکل کوفته ورز می‌دهند. کوفته‌ها را با پیاز داغ، رب گوجه، نمک و ادویه و چاشنی تفت می‌دهند و با آب می‌پزند.
– خورشت به آلو
گفتیم که یزدی‌ها استعداد عجیبی در ترکیب کردن مواد غذایی و ساختن طعم‌های جدید دارند. این خورشت هم یکی دیگر از ابتکارات یزدی‌هاست که حتی اسم آن هم وسوسه کننده است.
برای پخت خورشت به آلوی یزدی گوشت، پیاز و لپه را به همراه ادویه و رب گوجه تفت می‌دهند و با آب می‌پزند. سپس آلوی خیس کرده را هم بعد از مدت کوتاهی اضافه می‌کنند. به پوست گرفته و خرد شده را با روغن تفت داده و با زعفران و شکر به خورشت اضافه می‌کنند. چاشنی این خورشت دلبخواه است و می‌توان از لیموترش یا لیموعمانی استفاده کرد.
– آبگوشت گوجه بادمجان (تماته بادمجان)
این آبگوشت ویژه را تنها در یزد می‌توانید پیدا کنید؛ پس اگر به یزد سفر کردید خوردن این غذای محلی یزدی را از دست ندهید.
برای پخت تماته بادمجان ماهیچه گوسفندی را با لپه، بادمجان، غوره، ربه گوجه یا گوجه تازه، سیب‌زمینی و ادویه می‌پزند. در انتهای پخت آبگوشت هم نعنا خشک به غذا اضافه می‌کنند که عطر دلچسبی به آن می‌دهد.
ابگوشت تماته بادمجان
غذاهای محلی اردکان یزد
حیف است از غذاهای سنتی یزد صحبت کنیم و بخشی از این مقاله را به غذاهای اردکان اختصاص ندهیم. حتماً شما هم آوازه ارده‌های این شهر راشنیده‌اید. اردکانی‌ها با ارده غذاهای سنتی خود را می‌پزند که سه تا از آن‌ها را در ادامه معرفی کرده‌ایم.
– سیب بادمجان
برای پخت این غذا بادمجان پخته شده (با پوست) را با سیب‌زمینی پخته ترکیب می‌کنند. این غذا را با ارده اردکان و نان سرو می‌کنند.
– اشکنه ارده
اشکنه ارده یکی از ساده‌ترین غذاهایی است که می‌توانید تصور کنید. فقط کافی است ارده، زردچوبه، نمک و فلفل و آب جوش را هم بزنید. اشکنه ارده شما آماده است و می‌توانید آن را به همراه نان خشک در وعده صبحانه میل کنید.
اشکنه ارده
– اشکنه ارده و انار (گورماست)
این غذا هم مثل اشکنه ارده بسیار ساده درست می‌شود. اردکانی‌ها برای درست کردن این غذا آب انار سرخ را با ارده هم می‌زنند تا صورتی رنگ شود. سپس با نان خشک سرو می‌کنند.
رستوران‌های سنتی یزد که غذاهای سنتی یزد را سرو می‌کنند.
اگر به یزد سفر کردید امتحان کردن این غذاهای سنتی خوشمزه را از دست ندهید. در ادامه این مقاله چند رستوران سنتی در یزد را که آماده پذیرایی از شما هستند معرفی می‌کنیم.
- رستوران خوان دوحد یزد
- کافه رستوران بام یزد
- رستوران سنتی مظفر
- رستوران سنتی فیروزه
- رستوران سنتی ادیب الممالک
- کافه رستوران سنتی فوکا
- رستوران حاج ملک میبد
- رستوران سنتی خانه پدری یزد
- سفره خانه سنتی بی بی سید ابرکوه
- رستوران عمه رباب میبد
- رستوران ترنج اردکان
- رستوران شبستان اردکان
- رستوران شاه عباسی میبد
اگر قصد سفر به یزد را دارید می‌توانید هتل‌ها و اقامتگاه‌هایی را که در دوردور مگ معرفی شده‌اند برای اقامت خود رزرو کنید.
برخی از این هتل‌ها (مثل هتل باغ مشیرالممالک) دارای رستوران سنتی هم هستند. در نتیجه می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید. هم اقامت راحتی داشته باشید و هم خود را به غذاهای خوشمزه یزد مهمان کنید.
